Norveçli eğitim gönüllüsü, din adamı, edebiyatçı ve halk insanı 

Ole Vig’in 200. doğum yıl dönümüne ithafen

Blant alle lande i øst og vest,
er fedrelandet mitt hjerte nest.
Det gamle Norge
med klippeborge,
meg huger best.

Fra Vesterhavet til kjølens rand,
fra Nordishavet til Kristiansand,
der har jeg hjemme
og kan istemme:
Mitt fedreland.

Jeg elsker eder I gamle fjell,
med høye tinder og dype vell.
Med skog om barmen
og jern i armen
til tidens kveld.

Jeg elsker bølgen hvor frihet bor,
og dype daler hvor freden bor,
de lier fagre,
og gylne akre,
på odelsjord.

Jeg elsker alt som er ekte norsk,
fra folkelivet til sild og torsk,
som fremad skrider,
om enn det glider,
en smule dorsk.

Jeg elsker høylig mitt modersmål,
det klinger kraftig som herdet stål.
Fra hjertets grunne,
i folkemunne
hos Per og Pål.

Dog mest jeg elsker det folkeferd
som har sitt hjem mellom fjell og skjær.
Hvor unge hedre
de gamle fedre
som bygde her.

ANA VATANIM – Ole VİG*

Çeviri: İbrahim TÜRKHAN

Doğu ve batıdaki tüm ülkeler arasında,

ana vatanım kalbimin baş ucunda.

Eski Norveç

kayadan kaleleriyle,

en iyisidir nazarımda.

Kuzey Denizi’nden, “Kjolen” doruklarına,**

Kuzey Buz Denizi’nden, Kristiansand’a,

orada evimdeyim

ve kabul edelim:

benim ana vatanımda. 

Seviyorum seni sarp tepelerinle,

yüksek zirveler ve derin vadilerinle.

kucağında orman,

ve çelik renkli koylarını saran

o uzun gecelerinle.  

Seviyorum özgürlüğün yaşadığı dalgaları,

ve huzurun dolduğu dik yamaçları.

Sınırsız platolarıyla,

ve yaldızlı tarlalarıyla,

asil toprakları.

Seviyorum gerçek Norveçli olan her varlığı,

halkın hayatındaki ringa balığını, morinayı, 

ileriye doğru hareket ederken,

âdeta süzülerekten,

andıran küçücük bir kayığı. 

Seviyorum ana dilimi olabildiğince,

sertleşmiş çelik gibi yankı verince.

Kalbin derinliklerinden,

halk diline dökülen

“Per ve Pål”de.***

Seviyorum bu halk topluluğunu hâlâ,

yurt kuran dağlarla resifler arasına.

Hani şu gençlerden hürmet dökülen,

burayı inşa eyleyen 

yaşlı babalara.

**Kjolen dorukları: Norveç-İsveç sınırının geçtiği dağların dorukları.  

***Per ve Pål: Norveç peri masallarından biri.

Ole VİG*

Norveçli Ole Vig, 19. yüzyılda yaşamış olup “Halkının eğitim seviyesinin yükselmesi için çalışan bir Norveçli eğitim gönüllüsü ve kamu işçisi”, “Demokrasinin gelişmesinde büyük önemi olan bir halk eğitimcisi ve gönüllü kamu emekçisi” şeklinde tanıtılır. Eğitim, kültür, dil ve edebiyat alanında bugün de etkisi devam eden, saygıyla anılan tarihî şahsiyetlerden birisidir. Modern liselerin babası olarak kabul edilmekte, Norveç alfabesinin ve Norveç dili gramerinin önemli mimarlarından biri olarak bilinmektedir.

Ole Vig, 6 Şubat 1824’te Trondheim bölgesinde yer alan Stjørdal ilçesine bağlı Vikmarka köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Ole Olsen Viganaasen ile annesi Marit Nielsdatter Walstad, kendilerine ait küçük bir araziyi işleterek geçinmeye çalışan fakir bir çiftçi ailesiydi. Bölgenin zenginlerinden birine bağlı çalışan bu ailede büyüyen Ole, henüz 5 yaşındayken okumayı öğrenir. Köyünde okuma imkânı olmadığı için yakındaki Varnes Katolik Okulunda yatılı olarak okur. Din adamı olarak mezun olmasına rağmen, sadece vaiz olarak çalışmayıp eğitim ve kültür alanında da çeşitli şekillerde görev alır. Olaus Arvesen, Knud Knudsen, Eilert Sundt, Ivar Aasen ve Aasmund Olavsson Vinje ile birlikte halk eğitimi alanında çalışmalarda bulunur. Kendisi dergi çıkartır, başka dergilerde görev alır. Diğer yandan Norveççenin yazı dilini oluşturma çalışmalarında Knud Knudsen ile birlikte çalışır, Norveç’in yazı ve edebî dillerinden birine dönüşecek olan Bokmål’un alfabe ve gramerini hazırlarlar.  

Ole Vig, küçük yaşlardan beri verem olduğu için 19 Aralık 1857 akşamı, Hjerterum’da, henüz 33 yaşındayken hayata gözlerini yumar. Norveç’te öğretmenlik mesleğinin azizlerinden biri olarak kabul edilmekte olup günümüze kadar her 17 Mayıs’ta Oslo Öğretmenler Derneği tarafından mezarı başında ve Stjørdal şehrinde anılmaktadır. 

Stjørdal belediyesi, Vig’in ölümünün 150. yılı anısına, 2007 yılını “Ole Vig Yılı” ilan etmiş ve büyük çoğunluğu Vig’in hayatı ve çalışmalarıyla ilgili olan çeşitli kültürel etkinliklerle kutlamıştır. Kuruluşunda fikir babalığı yaptığı, 240’dan fazla öğretmeni ve 1000’den fazla öğrencisi olan Stjørdal şehrindeki bölge meslek lisesiyle birlikte, Norveç’in on bir şehrinde caddelere ismi verilmiştir. Ayrıca kültür, toplumsal çalışma, spor ve sanat alanında faaliyet gösteren bir vakıf bulunmaktadır. Ole Vig Vakfı, kuruluş amacına uygun olarak, “Ole Vig ruhunu yaşatmak için” adıyla 20-35 yaş aralığındaki insanlara yönelik yarışma düzenlemekte ve ödül vermektedir. 6 Şubat 2024 yılında, Stjørdal belediyesi tarafından 200. doğum yıl dönümü kutlanacaktır. 

Ole Vig’in, çoğunluğu dinî vaaz ve öğretilerden oluşan kitaplarının yanı sıra şiir, tarih ve kültür alanlarında on tane kitabı, çeşitli dergilerde yayımlanmış çok sayıda makalesi bulunmaktadır. Ama en önemli eseri, bugün bile “Norveç’in ikinci millî marşı” olarak görülen “Blant alle lande” (Tüm ülkeler arasında) isimli şiiridir.